Прагляд зыходнага тэксту старонкі Джордж Люстыг

{{Вучоны}}
'''Джордж Люстыг''' ({{lang-en|George Lusztig}}, {{lang-ro|Gheorghe Lusztig}}, нар. {{ДН|20|5|1946}}, {{МН|Тымішаара||}}, [[Румынія]]) — [[ЗША|амерыкана]]-[[Румынія|румынскі]] [[матэматык]], [[прафесар]] [[Масачусецкі тэхналагічны інстытут|Масачусецкага тэхналагічнага інстытута]].

== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў [[Тымішаара|Тымішаары]] ў [[венгры|венгерска]]-[[яўрэі|яўрэйскай]] сям’і.<ref name="gap"/>

У [[1968]] годзе скончыў [[Бухарэсцкі ўніверсітэт]]. Пазней у тым жа годзе з’ехаў з [[Румынія|Румыніі]] ў [[Вялікабрытанія|Вялікабрытанію]], дзе правёў некалькі месяцаў ва [[Уорыкскі ўніверсітэт|Уорыкскім]] і [[Оксфардскі ўніверсітэт|Оксфардскім]] ўніверсітэтах.

У [[1969]] годзе Люстыг пераехаў у [[ЗША]], дзе на працягу двух гадоў працаваў з [[Майкл Ацья|Майклам Ацья]] ў {{нп3|Інстытут перспектыўнфх даследаванняў|Інстытуце перспектыўных даследаванняў|ru|Институт перспективных исследований}} у [[Прынстан (Нью-Джэрсі)|Прынстане]], штат [[Нью-Джэрсі]].

У [[1971]] годзе атрымаў [[Доктар філасофіі|доктарскую]] ступень па [[матэматыка|матэматыцы]] пасля абароны доктарскай дысертацыі на тэму «Вышэйшая сігнатура Новікава і сямейства эліптычных аператараў» ({{lang-en|Novikov's higher signature and families of elliptic operators}}) пад кіраўніцтвам {{нп3|Уільям Браўдэр (матэматык)|Уільяма Браўдэра|en|William Browder (mathematician)}} і [[Майкл Ацья|Майкла Ацья]].<ref>{{MathGenealogy|id=1281}}</ref><ref>{{Cite book|last=Lusztig|first=George|url=https://catalog.princeton.edu/catalog/1547174|title=Novikov's higher signature and families of elliptic operators|date=1971|language=en}}</ref>

Люстыг амаль сем гадоў працаваў ва [[Уорыкскі ўніверсітэт|Уорыкскім універсітэце]], спачатку як стыпендыят (1971—1972), потым як выкладчык матэматыкі (1972—1974) і прафесар матэматыкі (1974—1978). У [[1978]] годзе Люстыг заняў пасаду старшыні [[Масачусецкі тэхналагічны інстытут|Масачусецкага тэхналагічнага інстытута]].<ref name="gap">{{cite web
 |url          = http://www.gap-system.org/~history/Biographies/Lusztig.html
 |title        = George Lusztig
 |publisher    = The GAP Group
 |access-date   = 9 кастрычніка 2022
 |archive-url   = https://archive.today/20121221033722/http://www.gap-system.org/~history/Biographies/Lusztig.html
 |archive-date  = 21 снежня 2012
 |url-status      = dead}}</ref><ref name="MIT">{{cite web
| url=http://math.mit.edu/people/profile?pid=164
| title=George Lusztig Abdun-Nur Professor of Mathematics
| publisher=MIT Mathematics Department
| access-date=9 кастрычніка 2022
| archive-url=https://web.archive.org/web/20130927154708/http://math.mit.edu/people/profile?pid=164
| archive-date=27 верасня 2013
| url-status=dead
}}</ref>

== Уклад ==
Аўтар прац па [[Тэорыя прадстаўленняў|тэорыі прадстаўленняў]], у прыватнасці, аб’ектам, цесна звязаных з {{нп3|алгебраічная група|алгебраічнымі групамі|ru|Алгебраическая группа}}, такімі як {{нп3|Група ліева тыпу|канчатковыя рэдуктыўныя групы|ru|Группа лиева типа}}, алгебра Геке, <math id="p">p</math>-адычныя групы, {{нп3|квантавая група|квантавыя групы|ru|Квантовая группа}} і {{нп3|група Вейля|групы Вейля|ru|Группа Вейля}}. Па сутнасці, ён праклаў шлях для сучаснай [[Тэорыя прадстаўленняў|тэорыі прадстаўленняў]], прапанаваў фундаментальныя новыя канцэпцыі, у тым ліку {{нп3|тэорыя Дзяліня-Люстыга|разнастайнасці Дзяліня-Люстыга|en|Deligne–Lusztig theory}} і {{нп3|палінома Каждана-Люстыга||en|Kazhdan–Lusztig polynomial}}.<ref>Carter, Roger W., [http://projecteuclid.org/Dienst/UI/1.0/Summarize/euclid.nmj/1150810003 ''A survey of the work of George Lusztig''], ''Nagoya Mathematical Journal'' 182 (2006), pp.&nbsp;1-45.</ref>

== Навуковыя працы ==
Сярод навуковых прац Дж. Люстыга:
* {{кніга |аўтар= George Lusztig.|загаловак= The Discrete Series of GL(n) Over a Finite Field|спасылка= https://books.google.ru/books?id=3TA-MTd5eXcC&pg=PA3&lpg=PA3&dq=The+Discrete+Series+of+GL(n)+over+a+Finite+Field&source=bl&ots=i16Aho6wgx&sig=Q5mUbt59rVQFoD4HEEBVBRemLrs&hl=ru&sa=X&ei=nBs_Up_CIKn44QSWoYGwDw&ved=0CEsQ6AEwBA#v=onepage&q=The%20Discrete%20Series%20of%20GL(n)%20over%20a%20Finite%20Field&f=false|месца= Princeton|выдавецтва= Annals of Mathematical Studies|год= 1974|allpages= 104}}
* {{артыкул|аўтар= George Lusztig.|загаловак= Characters of Reductive Groups over a Finite Field|спасылка= http://www.mathunion.org/ICM/ICM1983.2/Main/icm1983.2.0877.0880.ocr.pdf|мова= en|выданне= Proceedings of the International Congress of Mathematicians|год= 1983|pages= 877—880|archive-url= https://web.archive.org/web/20130928094905/http://www.mathunion.org/ICM/ICM1983.2/Main/icm1983.2.0877.0880.ocr.pdf|archive-date= 2013-09-28}}
* {{кніга |аўтар= George Lusztig.|загаловак= Introduction to quantum groups|выдавецтва= Birkhäuser|год= 1993|allpages= 340|isbn= 3764337125}}

== Узнагароды ==
* ''(1983)'' — член [[Лонданскае каралеўскае таварыства|Лонданскага каралеўскага таварыства]]<ref name="MIT"/>
* ''(1985)'' — {{нп3|прэмія Коўла||ru|Премия Коула}} па алгебры
* ''(1992)'' — член [[Нацыянальная акадэмія навук ЗША|Нацыянальнай акадэміі навук ЗША]]
* ''(1999)'' — {{нп3|медаль Браўэра||ru|Медаль Брауэра}}
* ''(2003)'' — {{нп3|ордэн «За верную службу»||ru|Орден «За верную службу»}}
* ''(2008)'' — {{нп3|прэмія Сціла||ru|Премия Стила}} за дасягненні ў галіне матэматыкі
* ''(2012)'' — член [[Амерыканскае матэматычнае таварыства|Амерыканскага матэматычнага таварыства]]
* ''(2014)'' — {{нп3|прэмія Шаа||ru|Премия Шао}} па матэматыцы
* ''(2022)'' — [[прэмія Вольфа па матэматыцы]]
{{зноскі}}
{{Бібліяінфармацыя}}
{{Лаўрэаты прэміі Шаа}}
{{Лаўрэаты прэміі Вольфа (матэматыка)}}

{{DEFAULTSORT:Люстыг Джордж}}
[[Катэгорыя:Лаўрэаты прэміі Шаа]]