Прагляд зыходнага тэксту старонкі Рэзістар

[[Файл:6 different resistors.jpg|thumb|Рэзістары з колернай маркіроўкай розных наміналаў і дакладнасці]]

'''Рэзістар''' — пасіўны элемент электрычнага ланцуга, у ідэале характарызуецца толькі супраціўленнем электрычнаму току, то-бок для ідэальнага рэзістара выконваецца [[закон Ома]] для аднароднага ўчастка ланцуга:

<math>~U(t) = R \cdot I(t)</math>.

Рэальныя рэзістары таксама маюць паразітную [[Электрычная ёмістасць|ёмістасць]], паразітную [[індуктыўнасць]] і нелінейную [[Вольт-амперная характарыстыка|вольт-амперную характарыстыку]].

Электрычныя функцыянальнасць рэзістара вызначаецца яго [[Электрычнае супраціўленне|супраціўленнем]], камерцыйныя рэзістары вырабляюць у дыяпазоне большым за дзевяць парадкаў. [[Тэмпературны каэфіцыент электрычнага супраціўлення]] таксама можа быць карысным. Практычныя рэзістары таксама маюць паказчык максімальнай [[Магутнасць, фізіка|магутнасці]], якая павінна перавышаць чаканую рассейваную магутнасць рэзістара. Рэзістары з больш высокімі паказчыкам магутнасці фізічна буйнейшыя, а таксама для іх працы могуць спатрэбіцца [[радыятар]]ы. У высакавольтавых [[электрычны ланцуг|ланцугах]] часам увагу надаюць максімальнаму намінальнаму рабочаму [[Электрычнае напружанне|напружанню]] рэзістараў.

Практычныя рэзістары маюць [[індуктыўнасць]] і невялікую ёмістасць, гэтыя характарыстыкі могуць мець важнае значэнне для высокачастотных прыбораў. У малашумных [[узмацняльнік]]ах і перадузмацняльніках, шумавыя характарыстыкі рэзістараў могуць выклікаць праблемы. Непажаданая індуктыўнасць, лішні шум і тэмпературны каэфіцыент у асноўным залежаць ад [[тэхналогія|тэхналогій]], якая ўжыта пры вытворчасці рэзістараў.

== Класіфікацыя ==
Рэзістары ўжываюць амаль ва ўсіх прыладах прамысловай электронікі. Таму яны маюць класіфікацыю па шэрагу прыкмет: ''па мэце ўжывання,'' ''па здольнасці змяняць супраціўленне'', ''па спосабе мантажу'', ''па матэрыяле і форме рэзістыўнага слою'', ''па спосабе абароны ад вонкавых фактараў''.

Па мэце ўжывання вылучаюць:

* ''рэзістары агульнага прызначэння'' – звычайныя рэзістары, якія можна ўжываць у ланцугах пастаяннага або пераменнага электрычнага току як нагрузкі, раздзяльнікаў напружання, абмежавальнікаў і інш.;
* ''спецыяльныя рэзістары'' – рэзістары, якія ўжываюць ў пэўных мэтах. Да такіх адносяць:
** ''дакладныя'' і ''звышдакладныя рэзістары'' – рэзістары, для якіх характэрна высокая стабільнасць параметраў і дакладнасць супраціўлення з мінімальным (ад ±0.0001 да ±5%) допускам;
** ''высокачастотныя рэзістары'' – ужываюць у электрычных ланцугах, дзе пераменны ток мае значэнні ад дзясяткаў мегагерц (МГц) і вышэй. Могуць быць, напрыклад, атэнюатарамі;
** ''высакавольтныя рэзістары'' – рэзістары, якія ўжываюць у ланцугах з напружаннем большым за 10 кВ. Звычайна, такімі ланцугамі ёсць лініі высакавольтнай перадачы электрычнасці;
** ''высокаомныя'' і ''звышвысокаомныя рэзістары'' – рэзістары з вельмі вялікім паказчыкам супраціўлення (ад 10<sup>10</sup> Ом і вышэй). Іх ужываюць у вымяральнай тэхніцы (напрыклад, у дазіметрах), як раздзяляльнікі напружання і інш.

Па здольнасці змяняць супраціўленне бываюць:

* ''пастаянныя рэзістары'' – рэзістары, супраціўленне якіх заўсёды адное і тое;
* ''пераменныя рэзістары'' – супраціўленне такіх рэзістараў змяняецца ў пэўных межах. Іх, у сваю чаргу, падзяляюць на:
** ''рэгулятарныя рэзістары'' – такія рэзістары могуць шматразова змяняць супраціўленне падчас працы электрычнага ланцуга;
** ''рэзістары-падстройкі'' – такія рэзістары могуць самастойна змяняць свае значэнне супраціўлення (т.б. «падстройвацца») пад электрычны ланцуг пры яго разавай або перыядычнай рэгуліроўцы.

== Спасылкі ==
{{Commons|Category:Resistors|выгляд=міні}}
* [http://www.powerstandards.com/4terminal.htm Чатырохэлементныя рэзістары] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20100327144713/http://www.powerstandards.com/4terminal.htm |date=27 сакавіка 2010 }}
* [http://relco.kiev.ua/rezystory/rezystor/4/ Рэзістар]{{Недаступная спасылка}}
* [http://datasheet.com.ua/rezistor.html Каляровая маркіроўка рэзістараў] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20110627140623/http://datasheet.com.ua/rezistor.html |date=27 чэрвеня 2011 }}
* [http://www.ipass.net/teara/resistor-frm.html Рэзістары і іх выкарыстанне] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160827080221/http://www.ipass.net/teara/resistor-frm.html |date=27 жніўня 2016 }}
* [http://www.aikenamps.com/ResistorNoise.htm Тыпы рэзістараў] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20060211083826/http://www.aikenamps.com/ResistorNoise.htm |date=11 лютага 2006 }}

{{НК}}

{{Электроніка}}
{{Бібліяінфармацыя}}

[[Катэгорыя:Электроніка]]
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]