Прагляд зыходнага тэксту старонкі Сціскальнасць

'''Сціска́льнасць'''{{sfn|БелЭн|2002}}{{sfn|ТСБМ|1983}}, ''аб’ёмная пругкасць''{{sfn|БелЭн|2002}} — здольнасць [[Цвёрдае цела|цвёрдых]], [[Вадкасць|вадкіх]] і [[газ]]ападобных [[Фізічнае цела|целаў]] абарачальна змяняць свой [[аб’ём]] пад уздзеяннем ўсебаковага знешняга [[ціск]]у. Уласціва ўсім [[рэчыва]]м{{sfn|ВСЭ|1969—1978}}.

Адрозніваюць ізатэрмічную сціскальнасць, якая адбываецца пры нязменнай [[Тэмпература|тэмпературы]], і адыябатычную, калі пры сцісканні рэчыва адбываецца яго награвавнне.

Сціскальнасць характарызуецца каэфіцыентам сціскання, які паказвае змяншэнне адзінкавага аб’ёму рэчыва пры павелічэнні ціску на адну адзінку і вызначаецца формулай
: <math>\beta =-\frac{1}{V} \frac{dV}{dp},</math>
дзе ''V'' — аб’ём рэчыва, ''dp'' — адпаведнае змяненне знешняга ціску'', dV'' — адпаведнае змянненне аб’ёму.

Адваротнай каэфіцыенту сціскання велічынёй з’яўляецца [[модуль аб’ёмнага сціскання]].

Калі рэчыва пры сцісканні не набывае структурных, хімічных іншых змен, то пры зняцці знешняга ціску яго аб’ём аднаўляецца. Найбольшай сціскальнасцю валодаюць газы.

Сціскальнасць улічваюць пры канструяванні [[Цеплавая машына|цеплавых машын]], дэталей і вузлоў [[Лятальны апарат|лятальных апаратаў]] і іншых машын, якія працуюць ва ўмовах вялікіх [[Гідрадынаміка|гідрадынамічных]] і [[Аэрадынаміка|аэрадынамічных]] нагрузак, пры разліку працэсаў і апаратаў у [[хімічная прамысловасць|хімічнай прамысловасці]], праходцы [[Свідравіна|свідравін]] і інш.

== Гл. таксама ==
* [[Модулі пругкасці]]

== Зноскі ==
{{reflist}}

== Літаратура ==
* {{крыніцы/БелЭн|15|Сціска́льнасць, аб’ёмная пругкасць|[[Іван Іосіфавіч Леановіч|Леановіч І. І.]]|309}}
* Сціска́льнасць // {{крыніцы/ТСБМ|5-1|418}}
* {{Крыніцы/БПЭ|Сжима́емость|455}}
* {{крыніцы/ФЭ|4|артыкул=Сжимаемость|аўтар=Лившиц Л. Д.|старонкі=492—493}}
* {{ВСЭ3|Сжимаемость|аўтар=Лившиц Л. Д.}}
* Сжимаемость пород // Геологический словарь. В 2-х тт. Т. 2: М—Я / Под. ред. А. Н. Криштофовича. Отв. ред. Т. В. Спижарский. — М.: Государственное научно-техническое издательство по геологии и охране недр, 1955. — С. 249.{{ref-ru}}
* {{крыніцы/КСФТ|Сжима́емость, обёмная упругость|311}}

== Спасылкі ==
* {{ВТ-ЭСБЕ|Сжимаемость тел}}

{{Вонкавыя спасылкі}}

[[Катэгорыя:Аэрадынаміка]]
[[Катэгорыя:Гідрадынаміка]]
[[Катэгорыя:Тэрмадынаміка]]
[[Катэгорыя:Механіка цвёрдага дэфармуемага цела]]