Прагляд зыходнага тэксту старонкі Універсальная газавая пастаянная

'''Універсальная газавая пастаянная''' (таксама — пастаянная Мендзялеева) — тэрмін, які ўпершыню уведзены ва ўжытак [[Дзмітрый Іванавіч Мендзялееў|Д. Мендзялеевым]] ў [[1874]] г. колькасць роўная працы пашырэння аднаго [[Моль|моля]] [[Ідэальны газ|ідэальнага газу]] ў [[Ізабарны працэс|ізабарнам працэсе]] пры павелічэнні [[Тэмпература|тэмпературы]] на 1 [[Кельвін (адзінка вымярэння)|К]].

== Агульная інфармацыя ==

У 1874 годзе<ref>Д. И. Менделеев. О сжимаемости газов (Из лаборатории С.-Петербургского Университета). стр. 309—352. ''Журнал русского химического общества и физического общества''. Том 6. 1874 г. [http://www.bsu.by/Cache/pdf/429373.pdf]</ref><ref>[http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k95208b/f12.image.r=mendeleev.langEN Д. Менделеев. Объ упругости газовъ. 1875 г.]</ref> [[Д. Мендзялееў]] вылічыў значэнне канстанты ў [[ўраўненне Мендзялеева-Клапейрона|ўраўненні Мендзялеева-Клапейрона]] (ўраўненні стану ідэальнага газу) для аднаго моля газу, выкарыстоўваючы [[закон Авагадра]], згодна з якім 1 моль розных газаў пры аднолькавым ціску і тэмпературы займае аднолькавы [[аб'ём]] (<math>~V_\mu</math>).

У некаторых навуковых колах гэтую пастаянную прынята называць пастаяннай Мендзялеева. Абазначаецца лацінскай літарай <math>~R</math>.

Уваходзіць ва ўраўненне стану ідэальнага газу
: <math>p = {RT\over{V_\mu}}.</math>

У Міжнароднай сістэме адзінак ([[СІ (міжнародная сістэма адзінак вымярэння)|СІ]]) універсальная газавая пастаянная роўная <ref name="CODATA10">[http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?r  Значэние, рэкамендаванае CODATA, 2010 г.]</ref> <math>~R=\;8{,}3144621 \;\pm\; 0{,}0000075\;</math> {{Дроб|[[Джоўль (адзінка вымярэння)|Дж]]|(моль∙К)}}.

У сістэме [[СГС]] універсальная газавая пастаянная роўная <math>~R=\;8{,}3144621 \cdot 10^{7}\;</math> {{Дроб|[[Эрг]]|(моль∙К)}}.

Удзельная газавая пастаянная (R/M) для сухога паветра <math>~R=\;287\;</math> {{Дроб|Дж|(кг∙К)}}

== Сувязь паміж газавымі пастаяннымі ==

Універсальная газавая пастаянная выяўляецца праз дабытак [[пастаянная Больцмана|пастаяннай Больцмана]] на [[лік Авагадра]], <math>~R = k N_{\!^A}</math>. Універсальная газавая пастаянная больш зручная пры разліках, калі колькасць газу выражана у молях.

{{зноскі}}

== Гл. таксама ==

* [[Лік Авагадра]]
* [[Пастаянная Больцмана]]

== Літаратура ==
* Універсальная газавая пастаянная // {{Крыніцы/БелЭн|16к}} С. 234.

[[Катэгорыя:Тэрмадынаміка]]
[[Катэгорыя:Фізічныя канстанты]]
[[Катэгорыя:Дзмітрый Мендзялееў]]
[[Катэгорыя:Колькасць рэчыва]]