Прагляд зыходнага тэксту старонкі KIC 8462852

{{Зорка
 | Назва                      = KIC 8462852
 | Выява                      = KIC 8462852 in IR and UV.png
 | Апісанне                   = Інфрачырвоны (злева) і ультрафіялетавы (справа) дыяпазоны
 | Адкрывальнік               = [[Кеплер (тэлескоп)|Кеплер]]
 | Дата адкрыцця              = [[2011]]
 | Эпоха                      = [[J2000.0]]
 | Тып                        = 
 | Прамое_узыходжанне         = {{RA|20|06|15.457}}
 | Схіленне                   = {{Dec|+44|27|24.457}}
 | Шаблон_AstroCoord          = 
 | Шаблон_Eq                  = 
 | Прамое_узыходжанне_Eq      = 
 | Схіленне_Eq                = 
 | Вугал_Eq                   =
 | Назва_Eq                   = 
 | Адлегласць                 = 
 | Бачная_зорная_вялічыня     = 
 | Сузор'е                    = Лебедзь
 | Прамянёвая_хуткасць        = 
 | Уласны_рух_RA              = -9.9
 | Уласны_рух_Dec             = -10.5
 | Паралакс                   = 
 | Памылка_паралаксу          = 
 | Абсалютная_зорная_велічыня = 
 | Спектральны_клас           = 
 | Паказчык_колеру_B-V        = 
 | Паказчык_колеру_U-B        = 
 | Пераменнасць               = 
 | Маса                       = 1,43
 | Радыус                     = 1,58
 | Узрост                     = 
 | Тэмпература                = 6750 ± 120 
 | Свяцільнасць               = 4,7
 | Металічнасць               = 
 | Вярчэнне                   = 
 | Уласцівасці                = 
 | Іншыя_абазначэнні          = 
 | SIMBAD                     = 
 | ARINCNS                    = 
 | access-date                  = 
 | Крыніцы                    = <ref name= "art"/>
}}
'''KIC 8462852''' ('''Зорка Табі''', радзей '''Зорка Баяджан'''<ref>{{cite web|last=Wright |first=Jason T. |title=What Could Be Going on with Boyajian's Star? Part I |url=http"//sites.psu.edu/astrowright/2016/08/30/what-could-be-going-on-with-boyajians-star-part-i/ |date=30 August 2016 |work=Pennsilwania State University |access-date=12 September 2016}}</ref>) — [[зорка]] ў сузор'і [[Сузор'е Лебедзя|Лебедзя]]<ref>[htttps://etokavaz.ru/nauchnyi-podkhod/o-chem-govorit-s-inoplanetyanami О чем говорить с инопланетянами?]</ref>. Знаходзіцца на адлегласці 1488 светлавых гадоў ад [[Сонца]]. Зорка пакуль не мае афіцыйнай назвы, нефармальна яе называюць паводле імя першага аўтара артыкула, дзе яна была апісана, {{нп3|Табета Баяджан|Табеты Баяджан|en|Tabetha S. Bojajian}}.

У верасні 2015 года некалькі астраномаў апублікавалі вынікі даследаванняў змен свяцільнасці зоркі<ref name="art">Boyajian, T.S.; LaCourse, D.M.; Rappoport, S.A.; Fabrycky, D.; Fisher, D.A.; Gandolfi, D.; Kennedy, G. M.; Liu, M. C.; Best, W.M.J.; ciesla, F.; Csak. B.; Dupiu, T.J.; Handler, G.; Heng, K.; Korhonen, H.; Kovacs, J.; Kozakis, T.; Kriskovics, L.; Schmitt, J.R.; Szabo, Gy.; Szabo, R.; Wang, J.; Goodman, S.; hoekstra, A.; Jek, K.J.; [http://arxiv.org/abs/1509.03622v1 Planet hunters X. KIC 8462852- Where's the flux?]</ref>, якія прыцягнулі ўвагу сусветных СМІ. Рэгістрацыя такіх змен праводзілася касмічнай абсерваторыяй [[Кеплер (тэлескоп)|Кеплер]] у рамках праграмы па пошуку [[Экзапланета|экзапланет]]. Звычайна, з-за праходжання планет перад зоркай, яе святло нязначна цьмянее на кароткі час, што паўтараецца праз рэгулярныя інтэрвалы. Але зорка KIC 8462852 з'яўляецца выключэннем: яе свяцільнасць падала на велічыню да 22 працэнтаў, прычым такія падзенні назіраліся на працягу розных адрэзкаў часу (ад 5 да 80 дзён), што прывяло да з'яўлення вялікай колькасці гіпотэз. Незвычайны характар крывых бляску гэтай зоркі быў заўважаны валанцёрамі [[Planet Hunters]] - краўдсорсінгавага праекта па пошуку экзапланет у дадзеных тэлескопа [[Кеплер (тэлескоп)|Кеплер]], асобныя з якіх сталі сааўтарамі выніковага артыкула.

Побач с зоркай на адлегласці <math>2''</math> бачна яшчэ адна зорка. Незразумела, ці гэта {{нп3|Аптычна-падвойная зорка|аптычна-падвойная зорка|en|double star}} альбо сапраўдная [[падвойная зорка]]. Патэнцыйны кампаньён з'яўляецца, калі знаходзіцца на той жа адлегласці, маламасіўнай зоркай ~0,4 М<sub>
○</sub> спектральнага класа M2V на адлегласці 885 [[Астранамічная адзінка|а. е.]]<ref name="art"/>

== Гіпотэзы анамаліі ==
Першапачаткова меркавалася, што анамаліі тлумачацца праблемамі з тэлескопам ці скажэннем падчас перадачы інфармацыі, але ў ходзе даследаванняў гэтая версія была абвергнута. Спектральны аналіз і тып, да якога адносіцца зорка, таксама выключаюць змену свяцільнасці з-за ўнутраных працэсаў, якія ў ёй адбываюцца.

KIC 8462852 не з'яўляецца адзінай зоркай, якая мае перыядычныя спады яркасці. Але ўсе астатнія падобныя зоркі ({{lang-en|dippers}})<ref>{{артыкул|загаловак=Dipper disks not inclined towards edge-on orbits|arxiv=1607,03115|аўтар=M/ Ansdell et al.}}</ref> з'яўляюцца {{нп3|Маладыя зорныя аб'екты|маладымі зорнымі аб'ектамі|en|Young stellar objekt}} і маюць іншы патэрн спадаў яркасці<ref name="EPIC"/>. Мяркуецца, што падобныя аб'екты могуць мець [[калязорны дыск]], і для асобных аб'ектаў (напрыклад, для {{нп3|EPIC 204278916||ru|EPIC 204278916}}) ён сапраўды выяўлены<ref name="EPIC">{{артыкул|загаловак=The pecular dipping events in the disc-bearing young-srellar object EPIC 204278916|arxiv=1608.07291|аўтар=Simone scarlati et al.}}</ref>. Найбольш верагоднай з'яўляецца гіпотэза, згодна з якой вакол зоркі абарочваецца рой невялікіх нябесных цел, сутыкненні ў якім здольныя генерыраваць воблакі пылу, якія закрываюць святло зоркі, што характэрна для маладых зорак, калі іхняя планетная сістэма знаходзіцца на стадыі фармавання. Але KIC 8462852 не з'яўляецца маладой зоркай, таму рой можа складацца з камет<ref>[http://ria.ru/science/20151125/1327967794.html Учёные: звезда KIC 8462852 «мигает» из-за комет, а не пришельцев]</ref> і астэроідаў, мноства якіх магло апынуцца на блізкай арбіце пасля гравітацыйнага адхілення, падчас праходжання іншай зоркі (але не той, якая бачна як патэнцыйны партнёр). Але і такое малаверагодна, паколькі прамых доказаў гэтаму няма, а праходжанне зоркі павінна было адбыцца ўсяго некалькі тысячагоддзяў таму (нязначны тэрмін па касмічных мерках)<ref name="WMN072017">{{артыкул|аўтар=Кимберли Картье, Джейсон Райт|загаловак=Странные известия с другой звезды|выданне=В мире науки|год=2017|нумар=7|старонкі=22-29}}</ref>.

У сувязі з гэтым Табета Баяджан (Tabetha Boyajian), вядучы аўтар даследавання, разглядае яшчэ адзін сцэнар: мігценне KIC 8462852 можа ўказваць на спробу будаўніцтва [[Сфера Дайсана|сферы Дайсана]] - набора гіганцкіх аб'ектаў (напрыклад, калектараў святла), якія высокаразвітая цывілізацыя пабудавала для акумулявання энэргіі сваёй зоркі, што адразу ўзбударажыла грамадскую думку.

Аб тым, што штучныя аб'екты высокаразвітай іншапланетнай цывілізацыі могуць быць адным з тлумачэнняў гэтых выяўленых анамалій, заявіў таксама дырэктар Даследчага цэнтра па пошуку пазаземных цывілізацый пры [[Каліфарнійскі ўніверсітэт|Каліфарнійскім універсітэце]] Эндру Сіміён: «Магчыма, мы маем справу з надзвычай развітай цывілізацыяй, якая пабудавала вялікую сетку накапляльнікаў, каб акумуляваць вялікія запасы энэргіі, атрымоўваемыя ад зоркі. Магчыма, крывая бляску сваёй нерэгулярнасцю гаворыць аб тым, што вакол зоркі абарочваюцца штучна створаныя аб'екты. У далейшым мы плануем з дапамогай буйных аптычных і радыётэлескопаў, якія знаходзяцца на Зямлі, паспрабаваць убачыць іншыя тыпы электрамагнітнага выпраменьвання, што сыходзіць ад гэтай сістэмы. Яго існаванне будзе паказваць на магчымае існаванне тэхналагічна развітай цывілізацыі ў гэтай сістэме»<ref name="WMN072017"/><ref>[http://vz.ru.news/2015/10/17/772911.print.html «Кеплер» обнаружил следы деятельности высокоразвитых инопланетян]{{Недаступная спасылка}}</ref>

«Іншапланецяне заўсёды павінны быць самай апошняй гіпотэзай, якую трэба разглядаць, але гэта выглядае як тое, што вы чакаеце ад іншапланетнай цывілізацыі», - заявіў Джэйсан Райт (Jason Wright) з Універсітэта штата Пенсільванія<ref name ="lenta">[http://lenta.ru/news/2015/10/14/strangestar/ Астрономы допустили наличие инопланетной цивилизации у далёкой звезды]</ref><ref name="SP-20151019-mw">{{cite news |url=http://www.space.com/30855-alien-life-search-kepler-megastructure.html |title=Search for Intelligent Aliens Near Bizzare Dimming Star Has Begun |work=[[Space.com]] |last=Wall |first=Mike |date=19 October 2015 |access-date=20 October 2015}}</ref>.

«Нягледзячы на высокую верагоднасць прыродных прычын незвычайных паводзін гэтай зоркі, разумна будзе ўсё праверыць», — заявіў у прэс-рэлізе супрацоўнік інстытута [[SETI]] Сэт Шостак<ref name="lenta201511">[http://lenta.ru/news/2015/11/07.setiagain/ Поиск инопланетных цивилизаций у звезды KIC 8462852 продолжился с новыми силами]{{Недаступная спасылка}}</ref>.

Ёсць і іншыя гіпотэзы (каметны рой, воблака пылу ў міжзорнай прасторы, працэсы ўнутры зоркі, наяўнасць чорнай дзіркі-спадарожніка)<ref name="WMN072017"/>.

== Наступныя назіранні ==
19 верасня 2015 г. [[Інстытут SETI]] абвясціў аб пачатку назіранняў радыёвыпраменьвання ад пазаземнай цывілізацыі, якая, верагодна, знаходзіцца каля зоркі, з дапамогай радыётэлескопа [[Allen Telescope Array]]<ref name="SP-20151019-mw" /><ref>{{cite news |url=http://www.businessinsider.com/search-for-aliens-at-kic-8462852-2015-10 |title=Scientistists are days from finding out if that mysterious star could actually harbor aliens |work=Business Insider |first=Jessica |last=Orwig |date=23 October 2015}}</ref>. Пасля двухтыднёвых папярэдніх назіранняў Інстытут SETI абвясціў, што ў радыёсігнале зорнай сістэмы KIC 8462852 не выяўлены несумненныя адзнакі яго штучнага паходжання<ref name="SETI-20151105">{{cite news |url=http://www.seti.org/seti-institute/press-release/looking-deliberate-radio-signals-kic-8462852 |title=Looking For Deliberate Radio signals From KIC 8462542 |access-date=27 лістапада 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151107233307/http://www.seti.org/seti-institute/press-release/looking-deliberate-radio-signals-kic-8462852 |archive-date=7 лістапада 2015 |url-status=dead }}</ref><ref name="SR-20151105">{{cite web |author=Staff |title=looking for Deliberate Radio Signals from KIC 8462852 |url=http://www.spaceref.com/news/viewpr.html?pid=47273 |date=5 November 2015 |work=SpaceRef.com |access-date=8 November 2015 }}{{Недаступная спасылка}}</ref><ref name="ARX-20151105">{{cite journal |last1=Harp |first1=G.R. |last2=Richards |first2=Jon |last3=Shostak |first3=Seth |last4=Tarter |first4=J.C. |last5=Vakoch |first5=Douglas A. |last6=Munson |first6=chris |title=Radio SETI observations of the Anomalious Star KIC 8462852 |url=http://arxiv.org/abs/1511.01606 |date=5 November 2015 |journal=[[ArXiv]] |arxiv=1511.01606 |access-date=8 November 2015}}</ref>.

Цяпер зорку KIC8462852 назіраюць шматлікімі аптычнымі інструментамі, у чаканні чарговага шматдзённага зніжэння бляску, таксама плануецца назіранне зоркі падчас зніжэння яе бляску з дапамогай вялікіх тэлескопаў, аснашчаных [[спектрограф]]амі, каб вызначыць, чым абумоўлена зніжэнне яе бляску: буйнымі цвёрдымі целамі ці пылам і газам<ref name="followup">{{cite news |url=http://www.space.com/30948-dimming-star-alien-megastructure-mysrery.html |title='Alien Megastruckture' Mystery May Soon Be solved |work=Space.com |lasr=Wall |first=Mike |date=28 October 2015 |access-date=28 October 2015 }}{{Недаступная спасылка}}</ref>. Падчас наступных назіранняў ёсць магчымасць выкарыстоўвання наземных радыётэлескопаў [[Грын-Бэнк, радыётэлескоп|Грын-Бэнк]] і [[Very Large Array, радыётэлескоп|Very large Array]]<ref name="CNET-20151017">{{cite news |url=http://www.cnet.com/news/the-full-story-behind-the-alien-megastructures-scientists-may-have-found-but-probably-didnt/ |title=The story behind 'alien megastructures' sciencist may have found (but probably didn't) |work=[[CNET]] |last=Mack |first=Eric |date=17 October 2015 |access-date=19 October 2015}}</ref>, а таксама з дапамогай касмічных тэлескопаў, якія плануецца стварыць у бліжэйшыя гады ў рамках праграмы па пошуку [[Экзапланета|экзапланет]], такіх як інфрачырвоны [[WFIRST]], аптычныя [[TESS]] і [[PLATO, тэлескоп|PLATO]].

Працягваецца таксама пільнае назіранне зоркі KIC 8462852 у аптычным дыяпазоне шмат якімі наземнымі абсерваторыямі ў чаканні чарговага шматдзённага зніжэння бляску, таксама плануюцца назіранні зоркі ў час зніжэння яе бляску з дапамогай вялікіх тэлескопаў, аснашчаных спектрографамі, каб вызначыць, чым абумоўлена зніжэнне яе бляску: буйнымі цвёрдымі целамі ці пылам і газам<ref name="followup"/>.

Астраном Брэдлі Шэфер пасля вывучэння гістарычных здымкаў гэтай вобласці неба, якія рабіліся з 1890 па 1989 гады, заўважыў, што за гэты час яркасць зоркі паменшылася на 20 %. Каб выключыць верагоднасць памылак, Шэфер асабіста накіраваўся ў Гарвард, каб вывучыць арыгіналы здымкаў. Згодна з меркаваннем Шэфера, каметная гіпотэза для тлумачэння назіраемых эфектаў ужо не падыходзіць. Паводле яго разлікаў, для такога зацямнення перад зоркай павінна было праляцець не менш за 648 000 камет, кожная дыяметрам ад 200 км, што з'яўляецца цалкам неверагодным<ref name="cometscantexplain">{{cite news|url=https://www.newsciencist.com/article/dn28786-comets-cant-explain-weird-alien-megastructure-star-after-all|title=Comet can't expain weird ′alien megastructure′ star after all}}{{Недаступная спасылка}}</ref>.

Пазней з'явілася даследаванне, у якім вывучалася змена бляску зоркі на працягу амаль чатырох гадоў, зафіксаваная тэлескопам «Кеплер».

Хаця «Кеплер» прызначаўся для вымярэння невялікай змены яркасці на працягу невялікага часу, выкарыстоўваючы фатаграфіі, якія рабіў «Кеплер», магчыма вымераць змены ў яркасці на працягу вялікага адрэзка часу. Высветлілася, што яркасць KIC 8462852 пастаянна памяншалася. На працягу першых 1000 дзён яркасць стала памяншацца з хуткасцю каля 0,34 % у год, а на працягу наступных 200 дзён яркасць стала памяншацца з яшчэ большай хуткасцю і панізілася на 2 %. Усяго яркасць паменшылася на 3 % за 3,8 года. Для параўнання былі даследаваны яшчэ 193 бліжэйшыя зоркі і 355 зорак, падобных да KIC 8462852. Ніводная з гэтых зорак не змяніла сваёй яркасці так хутка за гэты час, і толькі 0,6 % мянялі сваю яркасць з хуткасцю, большай за 0,34 % у год<ref>{{артыкул|аўтар=Benjamin T. Montet, Joshua D. Simon|загаловак=KIC 8462852 Faded Throughout the Kepler Mission|выданне=arXiv.org|год=2016|месяц=8|дзень=3|спасылка=http://arxiv.org/abs/1608.01316|мова=en}}</ref>.

24 красавіка 2017 года пачалося чарговае зніжэнне яркасці KIC 8462852 (першае з 2013 года). Назіранне за зоркай вялося дзясяткамі тэлескопаў. Пасля гэтага зорка пачала вяртацца да сваёй звычайнай яркасці. 19 і 20 мая 2017 года зніжэнне яркасці складала 3 %<ref>[http://polit.ru/news/2017/05/23/ps_KIC8462852/ Загадочная звезда KIC 842852 вновь теряет яркость] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20171006011243/http://www.polit.ru/news/2017/05/23/ps_KIC8462852 |date=6 кастрычніка 2017 }}, 23 мая 2017 года</ref>.

{{зноскі}}

== Спасылкі ==
* [http://www.popmech.ru/science/221701-teleskop-kepler-nashel-sledy-deyatelnosti-inoplanetyan/#full Телескоп «Кеплер» нашёл следы деятельности инопланетян?]
{{Вонкавыя спасылкі}}
{{Лебедзь (сузор’е)}}

[[Катэгорыя:Пошук пазаземнага жыцця]]