Гаўсманіт

Шаблон:МінералШаблон:Commonscat Гаўсмані́т — мінерал падкласа складаных аксідаў, аксід марганцу $\mathrm{M}\mathrm{n}{\phantom{A}}^{2+}\mathrm{M}\mathrm{n}{\phantom{A}}_2{\phantom{A}}^{3+}\mathrm{O}{\phantom{A}}_4$. Мае 72,03 % марганцу, 27,97 % кіслароду, прымесі жалеза, цынку, барыю, магнію, кальцыю і інш. Упершыню адкрыты і названы ў 1813 годзе нямецкім мінералогам, прафесарам Гётынгенскага ўніверсітэта І. Гаўсманам (J. F. L. Hausmann) і ў 1827 годзе названы ў яго гонар Вільгельмам Хайдынгерам (Wilhelm Karl Haidinger).

Уласцівасці

Крышталізуецца ў тэтраганальнай сінгоніі. Утварае псеўдаактаэдрычныя крышталі, зярністыя або шчыльныя агрэгаты. Колер карычнева-чорны, шэры. Бляск паўметалічны. Цвёрдасць 5,5 па шкале Моаса. Крохкі. Немагнітны. Шчыльнасць 4,84 г/см³. Малекулярная маса 228,81.

Паходжанне і радовішчы

Гаўсманіт мае кантактава-метасаматычнае і гідратэрмальнае паходжанне. Уваходзіць у склад марганцавых руд. Сустракаецца разам з радахразітам, піралюзітам, браўнітам, андрадытам, барытам.

Радовішчы гаўсманіту маюцца ў Англіі, Аўстраліі, Афрыцы, Бразіліі, Канадзе, ЗША, Намібіі, Казахстане, Расіі, Швецыі.

Літаратура

• Шаблон:Крыніцы/БелЭн
• Гаусманит // Горная энциклопедия. / Под редакцией Е. А. Козловского. — М.: Советская энциклопедия, 1984—1991.Шаблон:Ref-ru

Спасылкі

• Гаусманит // Каталог Минералов. RuШаблон:Ref-ru
• Гаусманнит // Кристаллов.net — Систематика и классификация минералов, горных пород, метеоритов, окаменелостейШаблон:Ref-ru
• Hausmannite Mineral Data // The Mineralogy DatabaseШаблон:Ref-en
• Hausmannite // Mindat.org and the Hudson Institute of MineralogyШаблон:Ref-en
• Гаусманит // «Мегаэнциклопедия Кирилла и Мефодия» megabook.ru Шаблон:АрхіваванаШаблон:Ref-ru