Палярызавальнасць

Палярызавальнасць - фізічная уласцівасць рэчываў набываць электрычны або магнітны дыпольны момант (палярызацыю) у вонкавым электрамагнітным поле.

Тэрмін палярызавальнасць таксама ўжываецца для абазначэння каэфіцыента, які характарызуе лінейную залежнасць індукаванага дыпольнага моманту атама, малекулы і да т.п. ад напружанасці вонкавага поля, якое выклікала палярызацыю, а для асяроддзя - таксама як сінонім сярэдняй палярызаванасці яе часціц або адносіны дыэлектрычнай ўспрымальнасці (гл. ніжэй) да колькасці часціц ў адзінцы аб'ёму, часам і проста як сінонім дыэлектрычнай успрымальнасці.

Электрычная палярызавальнасць асяроддзя характарызуецца велічынёй дыэлектрычнай успрымальнасці ${\chi }_e$, якая з'яўляецца каэфіцыентам лінейнай сувязі паміж палярызацыяй дыэлектрыка P і вонкавым электрычным полем E ў досыць малых палях:

$\overrightarrow{P}={\chi }_e\overrightarrow{E}$

Успрымальнасць звязана з дыэлектрычнай пранікальнасцю ε суадносінамі

$\epsilon =1+4\pi {\chi }_e$

Магнітная палярызавальнасць характарызуецца магнітнай успрымальнасцю ${\chi }_m$, якая з'яўляецца каэфіцыентам лінейнай сувязі паміж намагнічанасцю P і вонкавым магнітным полем H ў досыць малых палях:

$\overrightarrow{J}={\chi }_m\overrightarrow{H}$

Тэнзар палярызавальнасці

У анізатропных крышталях электрычная (магнітная) палярызавальнасць характарызуецца тэнзарам дыэлектрычнай (магнітнай) успрымальнасці ${\chi }_e^{ij}\left({\chi }_m^{ij}\right)$, так што сувязь паміж вектарам палярызацыі (намагнічанасці) і вектарам напружанасці электрычнага (магнітнага) поля выяўляецца як:

$P_i={\chi }_e^{ij}{E}_j$

$J_i={\chi }_m^{ij}{H}_j$

дзе па паўтаральным індэксам маецца на ўвазе сумаванне.

З закона захавання энергіі можна вывесці, што тэнзары ${\chi }_e^{ij}$ и ${\chi }_m^{ij}$ сіметрычныя:

${\chi }_e^{ij}={\chi }_e^{ji}$

${\chi }_m^{ij}={\chi }_m^{ji}$

У ізатропных крышталях недыяганальныя кампаненты тэнзару тоесна роўныя нулю, а ўсе дыяганальныя роўныя паміж сабой.