Закон дзейных мас

Зако́н дзе́йных мас вызначае суадносіны паміж канцэнтрацыямі прадуктаў рэакцыі і зыходных рэчываў у стане хімічнай раўнавагі; адзін з асноўных законаў фізічнай хіміі.

Адкрыты ў 1864—67 гг. нарвежскімі вучонымі К. Гульдбергам і П.Вааге, якія назвалі «дзейнай масай» рэчыва яго колькасць у адзінцы аб'ёму (канцэнтрацыю), адсюль назва.

Паводле закону дзейных мас пры нязменнай тэмпературы скорасць элементарнай гамагеннай рэакцыі прама прапарцыянальная здабытку канцэнтрацыі рэагуючых рэчываў у ступенях, роўных стэхіяметрычным каэфіцыентам гэтых рэчываў ва ўраўненні хімічнай рэакцыі.

Напрыклад, для элементарнай хімічнай рэакцыі віду:

${\nu }_1{\mathrm{A}}_1+{\nu }_2{\mathrm{A}}_2+{\nu }_3{\mathrm{A}}_3\to \mathrm{B}$

закон дзейных мас можна запісаць у выглядзе:

$v=k{C}_{A_1}^{{\nu }_1}{C}_{A_2}^{{\nu }_2}{C}_{A_3}^{{\nu }_3},$

дзе $v$ — скорасць хімічнай рэакцыі, $k$ — канстанта скорасці рэакцыі.

Законам дзейных мас карыстаюцца пры разліках у хімічнай кінетыцы і тэрмадынаміцы.

Літаратура

• Дзейных мас закон // Шаблон:Крыніцы/БелЭн С. 103.