Ксенон

Шаблон:Картка хімічнага элемента Ксенон (Шаблон:Lang-la) Xe — хімічны элемент VIII групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 54. Інертны газ.

Хімічныя ўласцівасці

Узаемадзеянне ксенону з фторам прыводзіць да ўтварэння сумесі фтарыдаў, у якой у залежнасці ад умоў правядзення рэакцыі пераважаюць ды-, тэтра- або гексафтарыды. Зручным метадам сінтэзу дыфтарыду, што дазваляе пазбегнуць прамога фтаравання, з'яўляецца акісленне ксенону фтарыдам срэбра(II) пры кіслаце Люіса:

$2\mathrm{A}\mathrm{g}\mathrm{F}{\phantom{A}}_2+2\mathrm{B}\mathrm{F}{\phantom{A}}_3+\mathrm{X}\mathrm{e}⟶\mathrm{X}\mathrm{e}\mathrm{F}{\phantom{A}}_2+2\mathrm{A}\mathrm{g}\mathrm{B}\mathrm{F}{\phantom{A}}_4$

Фтарыды ксенону ўяўляюць сабою бясколерныя лятучыя крышталічныя рэчывы, якія лёгка гідралізуюцца:

$2\mathrm{X}\mathrm{e}\mathrm{F}{\phantom{A}}_2+2\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶2\mathrm{X}\mathrm{e}\uparrow +4\mathrm{H}\mathrm{F}+\mathrm{O}{\phantom{A}}_2\uparrow$

Тэтра- і гексафтарыд ксенону значна больш адчувальныя да вільгаці паветра — пры трапленні ў ваду яны імгненна гідралізуюцца з утварэннем аксіду ксенону(VI):

$\mathrm{X}\mathrm{e}\mathrm{F}{\phantom{A}}_6+3\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶\mathrm{X}\mathrm{e}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3+6\mathrm{H}\mathrm{F}$

$6\mathrm{X}\mathrm{e}\mathrm{F}{\phantom{A}}_4+12\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶2\mathrm{X}\mathrm{e}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3+4\mathrm{X}\mathrm{e}\uparrow +3\mathrm{O}{\phantom{A}}_2\uparrow +24\mathrm{H}\mathrm{F}$

Прыродныя крыніцы

Паветра — адзіная крыніца ксенону.

Прымяненне

Ксенонавая лямпа — адна з самых моцных крыніц святла (фары, пражэктары, праектары) са спектрам выпраменьвання блізкім да сонечнага (лямпы для цяпліц).

XeO₃ — выбуховае рэчыва без шкодных газаў.