Масарэцкі тэкст

Масарэцкі тэкст (Шаблон:Lang-he, у біблейскай тэксталогіі MT, 𝕸, або $𝔐$ ) — сярэднявечная рэдакцыя адной з груп старажытных тэкстаў Танаха (Яўрэйскай Бібліі), прызнаная ў рабінскім асяроддзі ў якасці адзінага святога тэкстуШаблон:Sfn. Мала адрозныя адна ад адной формы гэтага тэксту перапісваліся і распаўсюджваліся ў ліку, які перавышае іншыя рэдакцыі; нестандартныя тэксты паслядоўна знішчаліся. Канчатковы зафіксаваны від МТ набыў да X стагоддзя н.э.Шаблон:Sfn Шаблон:Sfn

Рукапісы Мёртвага мора паказалі існаванне больш ранніх, так званых протамасарэцкіх версій Танаха, якія, у адрозненне ад масарэцкага тэксту, пазбаўлены агаласовак і акцэнтных знакаў, а таксама ў шэрагу месцаў разыходзяцца паміж сабой і выпрацаваным масарэцкім тэкстам Шаблон:Sfn. У I стагоддзі н.э. цэнтральная роля протамасарэцкіх тэкстаў узрасла з прычыны паслаблення ці знікнення іншых плыняў у іўдаізме. У іўдаізме масарэцкі тэкст стаў асноўным тэкстам Бібліі і ў Новы час вызначальным тэкстам для Старога Запавету ў хрысціянстве і ў навуковым свецеШаблон:Sfn. Гэты тэкст перапісваўся з асаблівай дбайнасцю, а ў перыяд VII—X стагоддзяў група яўрэйскіх навукоўцаў — масарэтаў дадала да яго Масару, гэта значыць агаласоўкі ў яўрэйскім лісце і агаласоўкі і акцэнтныя знакі для правільнага вымаўлення слоў тэксту і нататкі масарэтаў для дакладнага яго перапісванняШаблон:Sfn. Масара была створана на аснове старажытнай традыцыі, але ключавую ролю ў яе замацаванні і распаўсюджванні адыграла ў X стагоддзі сям’я Бэн-Ашэраў з ТыверыіШаблон:Sfn. Тэкст, выпрацаваны масарэтам Ааронам бен Ашэрам, ляжыць у аснове сучаснай Яўрэйскай Бібліі.^[1]. Найстарэйшыя рукапісы масарэцкага тэксту, якія захаваліся фрагментарна, адносяцца да IX стагоддзя. Да пачатку XXI стагоддзя найстаражытнейшым цалкам захаваным масарэцкім рукапісам Танаха з’яўляецца манускрыпт, створаны каля 1008 года і названы Ленінградскім кодэксам.Шаблон:Sfn Пры гэтым захавалася не менш за 6000 рукапісаў, якія змяшчаюць як поўны, так і частковы тэкст Танаха з Масарой, іх капіраванне працягвалася да пачатку XVI стагоддзя.

Аўтарытэтнае друкаванае выданне МТ выпусціў Даніэль Бомберг у Венецыі ў 1524—1525 гадах, яно застаецца адной з найважнейшых крыніц для навуковых выданняў. Ленінградскі кодэкс пакладзены ў аснову навуковага выдання Biblia Hebraica Stuttgartensia. Сучасныя ізраільскія крытычныя выданні Танаха грунтуюцца на Алепскім кодэксе. Масарэцкі тэкст з’яўляецца асновай для старазапаветнай часткі Бібліі Лютэра, Бібліі караля Якава, кананічных кніг Сінадальнага перакладу і Новай Вульгаты Шаблон:Sfn.

Адрозненні ад Септуагінты

У тэкст не ўключаны другакананічныя кнігі. Таксама адрозніваюцца нумарацыя і змест псалмаў у псалтыры.

Суаднясенне нумарацыі і зместа псалмаў у Септуагінце і масарэцкім тэксце Бібліі
Масарэцкі тэкст	Септуагінта	Каментарый
Пс 1-8	Пс 1-8	Змест і нумарацыя аднолькавыя
Пс 9-10	Пс 9	У Септуагінце псалмы 9 і 10 злучаны у адзін
Пс 11-113	Пс 10-112	Нумарацыя разыходзіцца на 1 пункт
Пс 114—115	Пс 113	У Септуагінце псалмы 114 і 115 злучаны у адзін
Пс 116	Пс 114—115	У Септуагінце — два псалмы. 115-ы пачынаецца з 10 верша 116 псалма масарэцкай версіі
Пс 117—146	Пс 116—145	Нумарацыя разыходзіцца на 1 пункт
Пс 147	Пс 146—147	У Септуагінце — два псалмы. 147-ы пачынаецца з 12 верша 147 псалма масарэцкай версіі
Пс 148—150	Пс 148—150	Змест і нумарацыя аднолькавыя