Вымушанае выпраменьванне
Вымушанае (індукаванае) выпраменьванне — выпусканне электрамагнітных хваль квантавымі сістэмамі (напрыклад, атамамі), якое адбываецца пад уздзеяннем знешняга выпраменьвання і мае аднолькавую з ім частату, фазу, палярызацыю і кірунак распаўсюджвання. Выкарыстоўваецца ў Лазеры і Мазеры[1].
Паняцце вымушанага выпраменьвання было ўведзена ў 1916 годзе Эйнштэйнам, які даў новы вывад формулы Планка, заснаваны на пастулатах Бора пра механізм выпраменьвання[2].
Поўная магутнасць вымушанага выпраменьвання пры ўзаемадзеянні актыўнага рэчыва са знешнім электрамагнітным выпраменьваннем выражаецца формулай
дзе
- Шаблон:Math — энергія выпрамененага (паглынутага) фатона;
- Шаблон:Math і Шаблон:Math — энергія электрона на больш высокім і больш нізкім узроўнях;
- Шаблон:Math — імавернасць выпрамянення (паглынання);
- Шаблон:Math і Шаблон:Math — заселенасць больш высокага і больш нізкага узроўняў.
Актыўнае рэчыва мае інверсную заселенасць узроўняў Шаблон:Math і Шаблон:Math; у раўнаважных сістэмах Шаблон:Math, і таму сістэма паглынае знешняе выпрамяненне (Шаблон:Math).