Закон выпраменьвання Планка

Шаблон:Не блытаць Закон выпраменьвання Пла́нка, або формула Пла́нка — закон размеркавання энергіі ў спектры раўнаважнага выпраменьвання пры пэўнай тэмпературы; адзін з асноўных законаў цеплавога выпраменьвання.

Тэарэтычна выведзены М. Планкам (1900) на аснове гіпотэзы квантавання энергіі выпраменьвання. Паводле гэтага закону выпраменьвальная здольнасць Шаблон:Math абсалютна чорнага цела ў залежнасці ад частаты Шаблон:Math і абсалютнай тэмпературы Шаблон:Math вызначаецца формулай

$u(\nu ,T)=\frac{2h{\nu }^3}{c^2}\cdot \frac{1}{e^{\frac{h\nu }{kT}}-1},$

дзе Шаблон:Math — пастаянная Планка, Шаблон:Math — пастаянная Больцмана, Шаблон:Math — скорасць святла ў вакууме.

Пры высокіх частотах ($h\nu \gg kT$) з закону выпраменьвання Планка вынікае закон выпраменьвання Віна, пры нізкіх частотах ($h\nu \ll kT$) — закон выпраменьвання Рэлея—Джынса, пасля інтэгравання па частотах ад Шаблон:Math да Шаблон:Math атрымліваецца закон выпраменьвання Стэфана—Больцмана.

На аснове закону выпраменьвання Планка вызначаны фізічныя пастаянныя [[пастаянная Планка|Планка Шаблон:Math]] і [[пастаянная Больцмана|Больцмана Шаблон:Math]], распрацаваны метады вызначэння тэмпературы нагрэтых цел (напрыклад, паверхняў Сонца і зорак), ім карыстаюцца пры разліках энергетычных характарыстык крыніц святла.

Закон выпраменьвання Планка — асобны выпадак размеркавання Бозе—Эйнштэйна часціц з нулявой масай спакою (фатонаў), ён стаў адной з перадумоў стварэння квантавай механікі.

Гл. таксама

• Закон выпрамянення Кірхгофа
• Ураўненне Планка

Літаратура

• Планка закон выпрамянення // Шаблон:Крыніцы/БелЭн С. 408.