Паступальная сіла інерцыі

Паступа́льная сі́ла іне́рцыі – сіла інерцыі, якая дзейнічае на целы ў сістэме адліку, якая рухаецца з паскарэннем адносна інерцыяльнай сістэмы адліку. Як і іншыя сілы інерцыі, паступальная сіла інерцыі з'яўляецца фіктыўнай.

Палажэнне матэрыяльнага пункта ў інерцыяльнай і неінерцыяльнай сістэмах звязана наступным чынам:

${𝐫}_{in}={𝐫}_0+{𝐫}_{nin}$

дзе ${𝐫}_0$ – радыус-вектар пачатку каардынат неінерцыйнай сістэмы ў інерцыйнай сістэме.

Калі неінерцыяльная сістэма адліку рухаецца паступальна адносна інерцыяльнай, то, дыферэнцыруючы гэтую роўнасць двойчы па часе, атрымаем

${𝐚}_{in}={𝐚}_0+{𝐚}_{nin}$

Калі памножыць абедзве часткі роўнасці на масу цела, то атрымаецца

$m{𝐚}_{in}=m{𝐚}_0+m{𝐚}_{nin}$

Але, згодна другому закону Ньютана, у інерцыяльнай сістэме $m𝐚=𝐅$. Атрымаем

$𝐅=m{𝐚}_0+m{𝐚}_{nin}$

або

$m{𝐚}_{nin}=𝐅-m{𝐚}_0=𝐅+{𝐅}_{in}$

дзе ${𝐅}_{in}=-m{𝐚}_0$ - паступальная сіла інерцыі, якая, такім чынам, залежыць ад масы цела і ад паскарэння, з якім неінерцыяльная сістэма рухаецца адносна інерцыяльнай. Паступальная сіла інерцыі мае кірунак, процілеглы да паскарэння, з якім неінерцыяльная сістэма адліку рухаецца адносна інерцыяльнай.

Дзеянне паступальнай сілы інерцыі можна назіраць, напрыклад, у транспарце. Пры яго тармажэнні або разгоне на целы, што знаходзяцца ўнутры, дзейнічае сіла інерцыі, якая накіравана назад (пры разгоне) або наперад, у напрамку руху (пры тармажэнні). Гэтая сіла тым большая, чым больш рэзкім з'яўляецца разгон або тармажэнне.